We kennen allemaal het verhaal van de Beatrixlinde in het park, maar er is nog een boom met een koninklijk tintje.
In het voorjaar van 1982, toen de polders nog jong waren en het Beatrixpark langzaam vorm kreeg, plantte de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders een bijzondere boom in het Beatrixpark. Het was een bontbladige esdoorn, een Leopoldii, vernoemd naar Koning Leopold van België. De boom heeft bladeren die lijken alsof ze door een kunstenaar zijn aangeraakt: geel met groene spetters, alsof licht en schaduw tegelijk over het blad dansen.
Hij werd geplant aan de rand van een pas aangelegd bosvak, omringd door jonge bomen die samen de toekomst van het park zouden vormen. In de beginjaren van het park keek de boom uit op de uitzichttoren op de heuvel in het park. Door zijn plek aan de rand van het bosvak groeide hij nooit helemaal vrij. De bomen naast hem hielden hem in de schaduw, duwden hem zachtjes in één richting en lieten zijn kroon maar aan één zijde uitwaaieren. Hij leerde ermee leven — bomen klagen niet — maar diep vanbinnen verlangde hij soms naar ruimte, lucht en zonlicht rondom.
Jaren gingen voorbij. De uitzichttoren is al lang verdwenen. De esdoorn werd hoger, sterker en hield zich staande tussen zijn buren. Tot op een dag, al weer jaren geleden, de wind opstak. Het soort wind dat verhalen fluistert en soms besluiten neemt. Een dikke oude wilg, die al langer wankelde, gaf op en viel. Niet netjes, niet zacht. Met een enorme klap sloeg hij tegen de esdoorn en rukte bijna de halve kroon weg.
Jarenlang hebben de dikke wilgentakken vervolgens nog tegen en in de esdoorn gehangen waardoor nog meer licht uit de kroon verdween en takken van de esdoorn door lichtgebrek afstierven. De kroon aan de kant van het pad ontving nog wel voldoende licht en groeide steeds verder uit; de boom valt elk jaar op door zijn bijna roze voorjaarsblad en wit/geel gevlekte zomerblad.
Het lot van deze boom kwam onder de aandacht van de BBB — Beheergroep Buurtbewoners Beatrixpark. Twintig jaar lang zetten deze betrokken bewoners zich al in voor het behoud, het herstel en de beleving van het park. Ze zien dat sommige bomen opgeslokt worden door nieuw opschot, dat markante stammen verscholen raken, dat mooie bomen geen ruimte krijgen om te laten zien wat ze zijn. En ze besloten daar iets aan te doen.
BBB besloot ook deze bijzondere boom vrij te (laten) zetten, zodat hij zich eindelijk volledig kan tonen. Maar het was geen klein snoeiwerk, er zaten dikke takken van een wilg vervlochten in de kroon, dat is specialistisch werk. In een gesprek met de gemeente verzochten ze om de boom vrij te zetten. Ze kregen geen duidelijk antwoord; men zou kijken of het te zijner tijd nog meegenomen kon worden in het bestek van de groenaannemer.
Uiteindelijk is de BBB zelf, heel voorzichtig, begonnen met het wegzagen van dood hout uit de kroon en het verwijderen van de takken van de wilg rond de stam. Puur op spierkracht en vooral op wilskracht is het gelukt de boom vrij te zetten.
En sinds kort is het beeld van de esdoorn veranderd. De kroon is weer vrij. Voor het eerst kan het zonlicht hem van alle kanten aanraken. De lucht waait door zijn takken zonder remming. De ruimte die hij nooit had gehad, ligt nu voor hem open. Wij hopen dat op termijn nieuwe takken verschijnen waar ooit de wilg zijn schaduw wierp. Zijn kroon zoekt naar balans, naar nieuwe vormen, naar nieuwe lucht.
Wanneer je nu langs hem loopt zie je niet alleen een boom met een halve kroon, maar met een verhaal. Je ziet ook de stille arbeid van de BBB. De zorg, de toewijding, het geduld van twintig jaar bewonersbetrokkenheid.
Herman Koster
